Proces integracji
Obie strony (białoruska i rosyjska) gruntownie przygotowywały się do decydującego starcia przesądzającego o kształcie wspólnoty. Problem wypracowania kompromisowego modelu pogłębionej integracji zajmował uwagę wszystkich środkow włądzy w Rosji. Powstały nawet trzy projekty integracji: prezydencki, rządowy i parlamentarny. Swoje propozycje formułował rownież prezydent Łukaszenka. Jednak dopiero 1.04.1997 roku oficjalnie poinformowano, iż dokument dotyczący integracji obu państw jest gotowy i zostanie podpisany następnego dnia, dokładnie w rocznicę podpisania umowy powołującej do życia Stowarzyszenie Rosji i Białorusi. Nadal nie znana była natomiast treść dokumentu ani też jego forma (deklaracja, umowa związkowa, statut związkowy).
2 kwietnia okazało się, że oczekiwany z takim napięciem tekst porozumienia jest jedynie deklaracją, a pośpieszne prace nad ostateczną formą statutu nowego Związku nie zostały zakończone (prezydenci mieli jedynie parafować jego treść).
Tekst porozumienia mówił, iż Republika Białoruś i Federacja Rosyjska zawierają go „wychodząc z duchowej bliskości i wspólnoty losów historycznych naszych narodów, w oparciu o ich wolę dalszej jedności, (...), działając zgodnie z podstawami ustroju konstytucyjnego Stron oraz zgodnie z ogólnie przyjętymi zasadami i normami prawa międzynarodowego, w oparciu o Umowę o utworzeniu Wspólnoty Białorusi i Rosji z dnia 2 kwietnia 1996 roku oraz rozszerzając jej przepisy w celu osiągnięcia rzeczywistej integracji ekonomicznej i w innych dziedzinach życia społecznego..."
2 kwietnia 1997 roku w Moskwie odbyło się podpisanie Porozumienia o Związku Białorusi i Rosji. Statu Związku po publicznej dyskusji został podpisany przez prezydentów Rosji i Białorusi 23 maja tego samego roku i od tego dnia nabrał ważności. W dokumencie przewidywano głęboką integrację obydwu państw (wspólne obywatelstwo, wspolną przestrzeń gospodarczą, ochronę praw i wolności człowieka).
Utworzona Radę Najwyższą Związku, której na przemian przewodniczyli prezydenci obu państw. Upadek rosyjskiego rubla 17 sierpnia 1998 roku poddał w wątpliwość zorientowanie systemu finansowego i ekonomicznego na Rosję. Borys Jelcyn musiał przyspieszyć realne procesy inetgracyjne, aby nie stracić białoruskiego korytarza.
25 grudnia 1998 roku A. Łukaszenka i B. Jelcyn podpisali szereg dokumentów: Deklarację o dalszym jednoczeniu dwóch narodów, zgodnie z którą przewidziano wprowadzenie jednej waluty; umowę pomiędzy Republiką Białoruską a Federacją Rosyjską „O równouprawności obywateli" oraz porozumienie pomiędzy Rosja a Białorusią „O stworzenie równoprawnych warunków podmiotom gospodarczym".
Jednakże stosunek Białorusinów do związku z Rosją nie był jednoznaczny. W marcu 1999 roku za połączenie Białorusi z Rosją w jedno państwo opowiedziało się tylko 24% respondentów ( w styczniu 1997 roku było 31%), ze związkiem niepodległych państw – 31%, za dobrosąsiedzkimi stosunkami swoich niepodległych państw – 43% respondentów. Zwolennikami zjednoczenia się w jedno państwo są zazwyczaj przedstawiciele nierdzennej ludności Białorusi, przede wszystkim zaś Rosjanie – głowni zwolennicy obecnych władz Białorusi. Ciekawe jest i to, że przy redagowaniu umow białorusko-rosyjskich używa się niejasnych sformułowań. W październiku 1999 roku został opublikowany projekt Porozumienia o utworzeniu państwa związkowego Rosji i Białorusi, aby cały naród mógł go poznać i rozpatrzyć. Ogłaszano zatem utworzenie jednego państwa związkowego, ale Białoruś miała w nim pozostać państwem suwerennym. W listopadzie natomiast ogłoszono, że przeciwko projektowi wypowiedziało się tylko 3% uczestników konsultacji. Z badania opinii publicznej wynikało, że w wypadku referendum w tej sprawie za zjednoczeniem Rosji i Białorusi głosowałoby 35,8% ludzi, a przeciwko – 37,1%.