Funkcje prawa w życiu codziennym i w organizacji państwowej
Fundamentalną funkcją prawa, a równocześnie najstarszą jest regulowanie życia społecznego, porządkowanie zachowań czyli zapewnienie ładu społecznego.
Stan ładu społecznego to przeciwieństwo chaosu, który umożliwia przewidywanie zachowań
określonych podmiotów prawa.
Prócz powyższej funkcji prawa można mówić również o funkcjach uzupełniających
(cząstkowych) po pierwsze:
- funkcja stabilizacji stosunków społecznych (utrwalająca, personifikująca-dopisana ręcznie)
np. własność nieruchomości – księgi wieczyste, możliwość planowania
- funkcja innowacji, polega na promowaniu zmian w określonych dziedzinach życia (np.
przepisy ochrony środowiska)
- funkcja organizacyjna (regulująca), która polega na tym, że prawo reguluje zachowanie
jednostek i społeczności tworząc relacje nadrzędności i podrzędności. Ta funkcja uwidacznia
się zwłaszcza w relacjach Obywatel – Państwo ( np. budynek bez pozwolenia – nakaz
rozbiórki, sąd wyższej i niższej instancji)
- funkcja ochronna polega na eliminowaniu zagrożeń dla uznawanych w danym
społeczeństwie wartości ( np. życie, zdrowie, cześć)
- funkcja dystrybutywna. Prawo przyczynia się do rozdziału w społeczeństwie różnego
rodzaju dóbr i ciężarów (np. prawo podatkowe, ubezpieczenia społeczne). Z funkcją
dystrybutywną państwa wiąże się podstawowe założenie przeprowadzanego rozdziału dóbr
i ciężarów tj. założenie, że podział ten powinien być sprawiedliwy.
Istnieją dwa zasadnicze sposoby rozumienia sprawiedliwości:
1. Sprawiedliwość materialna
2. Sprawiedliwość formalna (proceduralna)