Dr. Bogdan Buczkowski
Zarządzanie w biznesie międzynarodowym
Wykład VI - Franchising
Franchising (franczyza) jest pojęciem szerszym niż licencjonowanie i zawiera w sobie wszystkie rodzaje stosunków
licencyjnych. Jest formą internacjonalizacji polegającą na sprzedaży zagranicznemu przedsiębiorstwu (franczyzantowi), przez
działającą na rynku i uznaną firmę (franczyzera), ograniczonego prawa do korzystania z dóbr, które są jej własnością.
Zazwyczaj jest to sposób działalności usługowej, lub organizacji produkcji, know – how, nazwa i marka firmy i inne elementy,
dzięki którym franczyzer osiągnął sukces w swojej działalności.
W praktyce franczyzer daje franczyzantowi, posiadającemu niezbędny kapitał, ale nie mającemu renomy i wystarczającego
doświadczenia, zezwolenie na prowadzenie działalności produkcyjnej lub handlowej według ustalonego programu, który
zawiera najczęściej nazwę firmową franczyzera, nazwy towarów, ich jakość, środki promocji i cenę.
Umowa franchisingowa reguluje stosunki między obiema stronami, w tym wzajemne świadczenia, opłaty i sposób kontroli
realizacji udzielonego zezwolenia. Umowa zawierana jest na wiele lat, gdyż wtedy dopiero w dłuższym okresie możliwe jest
rozpoczęcie działalności, czasami od podstaw, i osiągnięcie określonego dochodu.
Umowa franchisingowa może też zwierać zobowiązanie franczyzera do dostarczenia surowców, maszyn, urządzeń i
wyposażenia potrzebnego do prowadzania biznesu, przeprowadzenia szkoleń udzielenia pomocy przy zakładaniu
przedsiębiorstwa, doradztwa i włączenia franczyzanta w system reklamy i dalszego rozwoju koncepcji produktu.
Franczyzant zobowiązany jest do zapewnienia odpowiedniej jakości produkowanych towarów czy usług, ponoszenia
bieżących kosztów, uiszczania jednorazowej opłaty wstępnej i opłat franchisingowych, których wysokość z reguły jest ustalona
jako określony procent od zysku lub wartości sprzedaży. Nierzadko większe korzyści finansowe osiąga franczyzer z dostawy
wyposażenia i stałych dostaw surowców, materiałów czy wyrobów gotowych, niż z opłat franchisingowych. Między
franczyzantem i franczyzerem nie istnieje stosunek podległości, są oni, bowiem, niezależnymi pod względem prawnym i
ekonomicznym podmiotami, a dawca franczyzy ma prawo zawierać umowy z wieloma firmami.
Franchising występuje z reguły w dwóch głównych formach:
1. franchising produktu bądź marki
2. franchising pakietowy, który jest formą współpracy obejmującą nie tylko produkt i markę, ale również strategie
marketingowe, patenty, prawa autorskie, tajemnice handlowe, wyłączność terytorialną czy kontrolę jakości
Do korzyści z franchisingu jako formy ekspansji na rynek zagraniczny zalicza się:
nieduże zaangażowanie zasobów za granicą na stworzenie systemu, ponieważ franczyzanci finansują swoje punkty
sprzedaży lub produkcję
możliwość szybkiej ekspansji na nowych rynkach i rozwój firmy
możliwość zaistnienia i szybkiego dostosowania się warunków lokalnych na dużych i odległych biznesowo rynkach
stałe wzbogacanie wiedzy o rynkach i klientach, dzięki informacjom otrzymywanym od franczyzantów
eksporter otrzymując informacje zwrotne od franchisingobiorcy stale szybka i łatwa kontrola produkcji i polityki
sprzedaży
stosunkowo szybki sposób upowszechnienia marki i know – how handlowego bez utraty prawa własności
przyspieszenie zwrotu inwestycji
Słabą stroną takiej formy internacjonalizacji jest przede wszystkim to, że:
wymaga dobrze wykwalifikowanego personelu, wzajemnego zrozumienia, zaufania, dobrej komunikacji, co może
być trudne ze względu na różnice kulturowe i zwyczajowe
mogą być trudności z utrzymaniem odpowiedniej jakości produkcji i standardu świadczonych usług
brak jest lub są ograniczenia prawne tego typu działalności w niektórych krajach
istnieje możliwość nadużyć ze strony obydwu partnerów na skutek nieprzestrzegania zasad współpracy
franczyzant może stać się konkurentem po wygaśnięciu lub zerwaniu umowy
istnieje ryzyko imitacji, podrabiania produktu
Dr. Bogdan Buczkowski
Zarządzanie w biznesie międzynarodowym
Wykład VI - Franchising
Franchising jest formą umiędzynarodawiania przedsiębiorstwa zbliżona do zakupu licencji. Zasadnicza różnica dotyczy
przedmiotu umowy.
W przypadku licencji jest to tylko pewien element biznesu jak marka, znak handlowy, wzór użytkowy, technologia.
Natomiast w przypadku franchisingu, zwłaszcza pakietowego, chodzi głównie o przekazanie prawa do kompleksowego
prowadzenia biznesu, przede wszystkim w sferze usług i handlu.
Franchising „pakietowy” dzieli się na bezpośredni i subfranchising. Istotą pierwszego jest to, że uprawnienia są przekazywane
na ustalony czas bezpośrednio przez firmę wchodzącą na rynek zagraniczny. Subfranchising natomiast jest wynikiem
podpisania ogólnej umowy franchisingu, na mocy, której master franczyzant uzyskuje uprawnienia do korzystania z
przedmiotu umowy, jak również do budowy sieci na swoim terytorium , poprzez zawieranie dalszych umów, obejmujących
ten sam przedmiot, z lokalnymi firmami wchodzącymi w skład sieci franchisingowej.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)