Wypowiedzi opisowe (zdania). Wypowiedzi opisowe (deskryptywne) - sądy, które zdają sprawę z istnienia bądź nieistnienia jakiegoś faktu (fakt ten opisują);
wypowiedzi te stanowią zdania w sensie logicznym (wyrażają pewien sąd o rzeczywistości);
tylko zdania oznajmujące posiadają „wartość logiczną” (można przypisać im cechę prawdziwości lub fałszywości);
zdanie takie może być prawdziwe lub fałszywe ze względu na:
- samo znaczenie użytych w nim słów ( zdania analityczne )
- zgodność z pozajęzykową rzeczywistością, o której orzekają ( zdania syntetyczne )
zdania analityczne :
- zdanie analitycznie prawdziwe „kwadrat ma cztery boki”
- zdanie analitycznie fałszywe „kawalerowie mają żony”
zdania syntetyczne - o prawdziwości decyduje reakcja do faktu zewnętrznego, o jakim mówią;
mogą odnosić się do:
- faktów zwykłych (przyrodniczych) „trawa jest zielona”
„ ludzie mają cztery ręce”
- tzw. faktów instytucjonalnych - te stany rzeczy, którym mocą określonych konwencji (norm) zostaje nadany pewien szczególny sens (liczą się ze względu na akceptację określonych reguł nakazujących takie właśnie ich traktowanie)
„mam w portfelu 500 zł” (banknot)
„UŚ ma siedzibę w Kc” (prawdziwe)
„UE składa się z 24 państw” (fałszywe)
prawdziwość lub fałszywość wypowiedzi deskryptywnych (opisowych) może być rozumiana na szereg sposobów:
- klasyczna koncepcja prawdy (Arystoteles) - „prawdziwość” polega na adequatus rei et intellectus , tj. zgodności sądu (wyrażonego w zdaniu) z rzeczywistością (faktem, który jest przez nie opisywany);
czasem trzeba brać pod uwagę pełną treść, np. „za oknem pada deszcz” (kiedy? gdzie?)
inne koncepcje prawdy:
- prawda jako koherencja - czyli zgodność sądu z całością innych uznawanych sądów
- pragmatyczne ujęcie prawdy - praktyczna skuteczność (użyteczność) praktycznych wniosków wynikających z danego sądu.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)