PROCES POWSTAWANIA TEORII I DOKTRYN
Istniejąca rzeczywistość ekonomiczna ulega zmianie na skutek ciągłych zmian w gospodarce. W związku z tym zaczynają pojawiać się problemy, które nie są zawsze jasne - ich pochodzenie lub powód powstania. Problemy te mogą być korzystne (lub nie) dla ogółu, ale mogą być też korzystne (lub nie) dla określonej grupy społeczeństwa (np. bezrobocie - niekorzystne dla bezrobotnych, ale korzystne dla przedsiębiorców). Ważne jest, więc rozpoznanie danego zjawiska, aby odpowiedzieć na pytania dotyczące go i opracować środki pozwalające na zmniejszenie lub wyeliminowanie go albo, jeśli jest korzystne to spotęgowanie go. Konieczne jest poznanie natury danego zjawiska i przyczyn jego powstawania. Problemem tym zajmują się teoretycy ekonomiczni tworząc pewne teorie, a nawet całe systemy teoretyczne (w przypadku zespołów zjawisk). Systemy teoretyczne pozwalają na wysnuwanie wniosków dla praktyki. W ten sposób, na podstawie teorii jest opracowywana odpowiednia strategia i polityka gospodarcza. Jednakże teoria lub system teoretyczny bardzo łatwo przekształca się w doktrynę (a ludzie przekonani o jej słuszności stają się ortodoksami). Przekształcenie teorii w doktrynę polega na tym, że każda teoria powstaje na podstawie pewnych uproszczonych modeli rzeczywistości, przy czym teoretyk, który tworzy model upraszcza rzeczywistość według własnego poglądu na to, co jest dla niego najważniejsze - resztę odrzuca (to, co odrzuci może okazać się jednak bardzo ważne) np. model liberalny mówiący o wolnej konkurencji i korzyści z niej płynących zakłada, że konkurujące ze sobą organizmy gospodarcze mają zbliżoną siłę - konkurujący ze sobą rozwijają się, następni ich doganiają, a społeczeństwo ma z tego ogromne korzyści. Zapomina się jednak, że konkurują ze sobą nierówne organizmy gospodarcze (np. drobny handel z supermarketem). Tak, więc konkurencja jest zwykle walką nierównych partnerów jedni korzystają, a inni tracą lub wręcz upadają. Powstająca teoria musi być poprawna w ramach modelu, gdyż światem teorii nie jest rzeczywistość tylko modele teoretyczne, czyli uproszczone obrazy rzeczywistości. Teoria poprawna w ramach modelu może dawać niewłaściwe wskazówki praktyce gospodarczej, generować niewłaściwą strategię i politykę gospodarczą, jeżeli model został zbudowany wadliwie tzn. zawiera uproszczenia pomijające ważne cechy rzeczywistości lub, jeśli model został zbudowany poprawnie, a rzeczywistość zmieniła się od czasu, kiedy powstała dana teoria do chwili obecnej. Teoria w ramach modelu poprawnego też może dawać niewłaściwe wskazania, jeśli została przeniesiona i zastosowana do zupełnie innych warunków. Najczęściej system teoretyczny przekształca się w doktrynę, czyli zespół przekonań wpływowej grupy ekonomistów, gdy zapomina się o ograniczeniach teorii, które wynikają z faktu, że powstała ona w ramach określonego modelu ekonomicznego odzwierciedlającego określoną rzeczywistość określonego miejsca i czasu.
(…)
… sposób.
Społeczeństwo pierwotne Słabo rozwinięte społeczeństwo rolnicze Starożytność Średniowiecze (budowane na innych zasadach budowy społeczeństw, są to społeczeństwa feudalne) 3. Społeczeństwa handlowe (Włochy, Holandia, a później Francja i Anglia czyli kraje bogacące się na gruncie pośrednictwa w handlu międzynarodowym - w tym rozwój manufaktur)
4. Społeczeństwa uprzemysławiające się
Kapitalistyczne - rozwój przemysłu w sposób historycznie naturalny Socjalistyczne - po rewolucji październikowej (Rosja) realizacja próby rozwoju przemysłu na gruncie socjalizmu państwowego 5. Wysoko rozwinięte społeczeństwa post przemysłowe - większość pracy społecznej nie zachodzi w sferze materialnej, ale w sferze usług, nauki, ubezpieczeń itp. dla większej części tych krajów charakterystyczny jest duży zakres redystrybucji…
… te można rozpatrywać na tle poszczególnych społeczeństw:
Społeczeństwo pierwotne - zajmowało się zbieractwem, myślistwem, rybołówstwem i pasterstwem (jako główna sfera gospodarowania). Poziom techniki i wiedzy był bardzo niski. Produkcja (polowania) odbywała się w dużych grupach i była wspólna, co powoduje brak własności prywatnej środków produkcji. Głównym środkiem produkcji była ziemia, lasy, woda, pastwiska…
… ekonomicznej, czyli możliwość zabrania producentowi części tego, co wytworzył, a za resztę może wyżyć i dalej pracować. Spowodowało to głosy sprzeciwu, jednak w społecznościach pojawiły się pewne grupy, które posiadały we wspólnocie pewien status i przejmowały nadwyżkę (powstanie grup uprzywilejowanych). Doprowadziło to do walk wspólnot i upadku społeczeństw pierwotnych. 21.09.2001 (2)
Wniosek: Przyczyną…
…. Nie należały one do żadnej indywidualnej osoby, ale były własnością plemienia (były jego terenem łowów) i podlegały ochronie całego plemienia - podstawowy środek produkcji (ziemia był wspólny, albo niczyj). Podział pracy następował między kobiety i mężczyzn, co doprowadziło później do matriarchatu. W takich warunkach nie występowały różnice społeczne, społeczeństwo działało w sposób demokratyczny - wybierano…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)