33. GEOPOLITYKA Scharakteryzuj pojęcie geopolityki, geohistorii i geostrategii.
Pojęcie geopolityka zostało stworzone przez szwedzkiego politologa Rudolfa Kjellena na początku XX w. dla określenia szczególnej analizy polityki (głównie, choć nie wyłącznie, polityki zagranicznej państw narodowych) prowadzonej w odniesieniu do uwarunkowań, jakie tworzą czynniki przestrzenne: rozumie się pod tym pojęciem nie tylko i nie tyle czynniki czysto fizyczne, jak morfologia przestrzeni czy klimat, lecz przede wszystkim stosunki współzależności między bytami politycznymi określanymi terytorialnie.
Nauka o zmiennej strategii politycznej zdeterminowanej przez czynniki cywilizacyjne i rozgrywającej się na niezmiennej przestrzeni geograficznej w perspektywie długiego trwania historycznego.
Jest umiejętnością budowy modeli teoretycznych, myślenia, analizy czy też patrzenia na państwo w kategoriach przestrzeni oraz konfliktów, jakie się na nim toczą.
Nauka zajmująca się oddziaływaniem przestrzeni geograficznej i procesów politycznych.
Dyscyplina z pogranicz geografii, historii, nauk politycznych, ekonomii i nauk społecznych. Dyscyplina neutralna politycznie, choć wykorzystywana niekiedy przez politykę w dobrej lub złej wierze.
Ogólnie, w porównaniu z geopolityką tradycyjną nowa, współczesna geopolityka przyznaje większą wagę ludzkim czynnikom geograficznym, takim jak demografia, gospodarka, etnologia, socjologia, antropologia itp., niż czynnikom fizycznym, których wpływ i znaczenie zostały głęboko zmodyfikowane przez technologię.
Istota geopolityki:
(wg Tomasz Gobisia) - widzi państwa lub inne twory polityczne jako organizacje przestrzenne, które toczą nieustanną walkę. Państwa nie są nieruchome lecz są strukturami dynamicznymi. Państwo nie jest tworem administracyjno-politycznym.
Geohistoria - geopolityka, która toczyła się w przeszłości.
Przez geohistorię pojmujemy określenie czegoś innego niż implikowanego przez geopolitykę czegoś bardziej historycznego i szerzej pojętego, nie będącego tylko zestawieniem uschematyzowanej historii przestrzennej do obecnej i przeszłej sytuacji państw, najczęściej nadającej im tylko jeden wyraźny kierunek.
Geohistoria to geopolityka tocząca się w przeszłości
Geostrategia - dotyczy aktualnie toczonej gry wielkich mocarstw oraz odnosi się do budowania scenariuszy średnioterminowych (5 - 10 lat) lub długoterminowych (10 - 20 lat)
Strategia polityczna obowiązująca w długim okresie czasu jeśli ta strategia ma szeroki wymiar geopolityczny regionalny lub lokalny nazywa się nie raz geostrategią
(…)
… przepływu ludzi, towarów, kapitału.
Specyfika granicy morskiej, powietrznej oraz pojęcie przestrzeni kosmicznej.
Obszary morskie są dzielone na następujące strefy w kierunku od lądu do morza pełnego:
morskie wody wewnętrzne,
wody archipelagowe,
morze terytorialne,
strefa przyległa,
strefa wyłącznego rybołówstwa,
szelf kontynentalny,
morze pełne.
Morskie wody wewnętrzne
Wody te stanowią część terytorium…
… zewnętrzne wysp. Wody leżące wewnątrz tych linii stanowią wody wewnętrzne państwa archipelagowego. Pozostałe państwa mają jednak prawo korzystania z przejścia archipelagowym szlakiem morskim. Morze terytorialne
Jest to pas wód morskich stanowiących część terytorium państwa nadbrzeżnego, położonych między morzem pełnym lub strefą ekonomiczną z jednej strony, a wybrzeżem lub wodami wewnętrznymi z drugiej strony. Morze terytorialne rozciąga się zwyczajowo na szerokość 12 mil. (3 - 12)
Państwo nadbrzeżne sprawuje na morzu terytorialnym pełną władzę suwerenną, a inne państwa mogą korzystać w tej strefie z prawa nieszkodliwego przepływu. Oznacza to, że obce statki mogą przepływać przez morze terytorialne, ale musi to być przepływ nieszkodliwy, a więc nie zagrażający pokojowi, porządkowi czy bezpieczeństwu…
… się nad terytorium lądowym i morskim państwa, bądź nad morzem otwartym lub terytoriami nie podlegającymi żadnemu państwu. Przestrzeń powietrzna jest otwarta dla wspólnego użytkowania przez wszystkich. Natomiast przestrzeń powietrzna przynależna określonemu państwu, tzn. przestrzeń rozciągająca się nad terytorium państwa podlega jego całkowitej suwerenności. Oznacza to, że żadne statki powietrzne nie mają prawa…
… krwią przypomina geopolityczne warunki niepodległości Polski. Póki Polska istnieje - zarówno imperializm niemiecki jak i imperializm rosyjski są zahamowane. Ten pierwszy szaniec musi być zdobyty by dalszy marsz mógł się rozpocząć. W 1942 roku upominał się o prawa Polski do Prus Wschodnich i Morza Bałtyckiego. Warunkiem likwidacji potęgi niemieckiej jest pozbawienie Niemiec tzw. dwóch ramion. Ramię…
…. Mocarstwo morskie i mocarstwo kontynentalne półkuli północnej, a zatem Stany Zjednoczone i Związek Radziecki, miałyby pozostać sojusznikami, aby równoważyć rosnącą wagę Chin i Indii, przeżywających gwałtowny wzrost demograficzny oraz aby gwarantować pokój światowy.
Koncepcje navalistyczne Alfreda Thayera Mahana.
Kontradmirał Alfred Thayer Mahan (1840 - 1914) - jego analizy dotyczą potęgi morskiej…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)