To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Dogmatyczność umysłu - teoria E. Rokeacha:
Dogmatyczność jest stopniowalną cechą umysłu. O jej nasileniu wnioskuje się na podstawie 3 wymiarów:
1. Relacji systemu poglądów uznawanych w stosunku do tych, których nie akceptuje - każdy człowiek ma pewne przekonania, które akceptuje jako prawdziwe w stosunku do rzeczywistości oraz te, które skłonny jest odrzucić.
2. Im większa dogmatyczność umysłu, tym większa psychologiczna izolacja obu systemów przekonań.
3. Odnosi się do centralności i peryferyczności przekonań - centralne obszary wywodzą się z najbardziej pierwotnych doznań sensorycznych - z dzieciństwa, kontaktu z rodzicami.
Są to przekonania pierwotne. Osoby dogmatyczne są skłonne postrzegać świat jako zagrożenie, przyszłość jest niepewna, a jedyny sposób na pokonanie słabości to dążenia wielkościowe na podbudowanie swojego ja. Dążą do władzy.
Ludzie poznawczootwarci - świat jest przyjazny, chcą wypracować poznawcze mechanizmy do napotkanych trudności.
Przekonania pośrednie - koncentracja na pozytywnych i negatywnych autorytetach - osób, od których można dostać informacje o świecie i sprawdzić ich prawdziwość, skuteczność. Pełnią funkcję pośrednią pomiędzy doświadczeniem podmiotu a otaczającą go rzeczywistością. Pomagają w rozumieniu procesów zachodzących w świecie.
Stopień zależności jest zróżnicowany - dla jednych autorytet może być absolutny, wtedy występuje skłonność do przekonań ekstremalnych, ortodoksi, ci z którymi się zgadza - są akceptowani, jeśli nie - odrzuca. Bezgraniczna ufność autorytetowi, nawet odrzucenie własnych doświadczeń.
Osoby mało dogmatyczne - racjonalne, oceniają spójność poglądów autorytetu z informacjami uzyskanymi z innych źródeł. Umie oddzielić poglądy od człowieka.
Przekonania odnoszą się zawsze do przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. Dogmatycy pojmują czas wąsko - albo teraźniejszość, albo przeszłość, albo przyszłość - bez powiązań. Każda decyzja powinna być trójwymiarowa - łączyć te 3 perspektywy. Osoby o wysokim stopniu dogmatyczności są autorytarne prawicowo, podatne na ideologię antyegalitarną. Osoby o niskim stopniu dogmatyzacji to prawicowy antyautorytaryzm, tolerancja etniczna. Komuniści - niski autorytaryzm i wysoka tolerancja etniczna, ale autorytaryzm lewicowy - brak tolerancji dla przeciwników politycznych.
Autorytaryzm to obrona przed lękiem, wynik doświadczeń z dzieciństwa. Dogmatyzm i lęk są powiązane (objawy nerwicowe u osób o silnej dogmatyczności - małe dzieci ssały kciuk, obgryzały paznokcie). Im większe przyzwolenie w rodzinie na wyrażanie odczuć, tym większa zdolność poznawcza. Dogmatyczność w rodzinie rozwija zachowania autorytarne w przyszłości.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)