Raport dla UNESCO Międzynarodowej Komisji do spraw Edukacji dla XXI wieku pod przewodnictwem Jacques’a Delorsa „Edukacja: jest w niej ukryty skarb” (fragment pochodzi z jedynej dostępnej polskojęzycznej wersji Raportu, wydanej przez Stowarzyszenie Oświatowców Polskich, Warszawa, 1998 r.) Pełny tekst raportu dostępny jest w językach angielskim i francuskim na stronie internetowej UNESCO w ParyŜu: http://www.unesco.org/delors/ Rozdział 4 Cztery filary edukacji PoniewaŜ nadchodzący wiek stworzy bezprecedensowe warunki do obiegu i gromadzenia wiedzy, podporządkuje edukacje podwójnemu nakazowi, który na pierwszy rzut oka moŜe okazać się sprzeczny. Edukacja powinna przekazywać masowo i skutecznie coraz więcej wiedzy i umiejętności, które ewoluują, adekwatnych do kognitywnej cywilizacji, albowiem są one podstawą kompetencji jutra. Jednocześnie powinna znaleźć i zaznaczyć punkty odniesienia, które będą chronić sferę publiczną i prywatną przed zalewem informacji, mniej lub bardziej efemerycznych, oraz pozwolą zachować właściwy kierunek indywidualnym i zbiorowym projektom rozwoju. Edukacja jest niejako zobowiązana do dostarczenia mapy złoŜonego i wiecznie niespokojnego świata i busoli umoŜliwiającej po nim Ŝeglugę. W tej wizji przyszłości odpowiedź wyłącznie ilościowa na nieustające zapotrzebowanie edukacyjne – stałe zwiększanie obciąŜenia szkolnego – nie jest moŜliwa i poŜądana. JuŜ nie wystarczy, aby jednostka zgromadziła w swoim początkowym okresie Ŝycia zapas wiedzy, z której mogłaby następnie czerpać w nieskończoność. Powinna umieć wykorzystywać w ciągu całej swojej egzystencji wszystkie okazje do aktualizowania, pogłębiania i wzbogacania tej podstawowej wiedzy i dostosowywać się do zmieniającego się świata. Aby spełnić w całości swoją misję, edukacja powinna organizować się wokół czterech aspektów kształcenia, które przez całe Ŝycie będą niejako dla kaŜdej jednostki filarami jej wiedzy: uczyć się, aby wiedzieć, tzn. aby zdobyć narzędzia rozumienia; uczyć się, aby działać, aby móc oddziaływać na swoje środowisko; uczyć się, aby Ŝyć wspólnie, aby uczestniczyć i współpracować z innymi na wszystkich płaszczyznach działalności ludzkiej; wreszcie, uczyć się, aby być, dąŜenie, które jest pokrewne trzem poprzednim. Oczywiście, te cztery drogi wiedzy tworzą całość, albowiem mają one wiele punktów zbieŜnych, przecinających się i uzupełniających. Zwykle kształcenie formalne jest zorientowane głównie, jeśli nie
(…)
… otrzymanej w młodości
3
D.A. Hamburg, Education for Conflict Resolution. (Wyjątek z: Annual report 1994, Carnegi Corporation of New York).
edukacji, kształtować samodzielne i krytyczne myślenie oraz wypracowywać
niezaleŜność sądów, aby samemu decydować o słuszności podejmowanych
działań w róŜnych okolicznościach Ŝycia.
Raport ‘Uczyć się, aby być’ (Edgar Faure, 1972) wyraŜał w preambule
niepokój…
…, jest definiowana
a contrario jako obejmująca działalność, która nie jest ani przemysłowa, ani
rolnicza i która, mimo swojej róŜnorodności, ma wspólną cechę, Ŝe nie
wytwarza dóbr materialnych.
Wiele usług definiuje się przede wszystkim w zaleŜności od relacji
interpersonalnych, jakie dzięki nim powstają. Przykładów moŜna zaczerpnąć
zarówno z sektora handlowego, który rozwija się gwałtownie, Dzięki rosnącej…
… wśród dorosłych. W ten
sposób nauczanie historii religii lub zwyczajów moŜe słuŜyć jako punkt
odniesienia przyszłych postaw3.
Wreszcie, sposób nauczania nie powinien działać przeciw uznaniu
Innego. Nauczyciele, którzy na skutek dogmatyzmu zabijają ciekawość lub
zmysł krytyczny, zamiast rozbudzać je u uczniów, mogą być bardziej szkodliwi
niŜ poŜyteczni. Zapominając, Ŝe są odbierani jako wzorce…
… kolejności naukę uczenia się
przez ćwiczenie uwagi, pamięci i myślenia. Od dzieciństwa, zwłaszcza w
społeczeństwach zdominowanych przez obraz telewizyjny, młody człowiek
powinien uczyć się skupiania uwagi na rzeczach i osobach. Ciąg
mediatyzowanych informacji szybko następujących po sobie, tak częsty
„zapping” szkodzi procesowi odkrywania, który implikuje trwanie i pogłębianie
postrzegania. To uczenie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)