Problem określania odpływu ze zlewni niekontrolowanej Zlewnia- obszar z którego wody opadowe spływają do określonego przekroju rzeki. Można wyróżnić zlewnię podziemną i powierzchniową. Granica zlewni powierzchniowej i podziemnej nie musi się pokrywać. Powierzchnia ograniczona rzutem granicy zlewni na płaszczyznę poziomą nazywa się powierzchnią zlewni. Zlewnia niekontrolowana to taka na której nie są prowadzone pomiary na rzece. Informacja hydrologiczna jest często potrzebna w miejscu (obszarze), gdzie nie są prowadzone obserwacje hydrologiczne, lub też są jedynie obserwacje niepełne. Oczywiste jest to, że potrzebne do projektowania dane hydrologiczne muszą być zawsze uzyskane chociaż w przybliżonym stopniu. Stosowane są wówczas metody przenoszenia (transformacji) informacji hydrologicznej z miejsc kontrolowanych do niekontrolowanych, bądź metody pośrednie, tzn. metody wykorzystujące związki między zjawiskami hydrologicznymi a innymi zjawiskami, których dane pomiarowe są dostępne. Obie metody mają swoje ograniczenia w stosowaniu, każda z nich ma ściśle określone warunki stosowania. Nie ma jednej uniwersalnej metody pozwalającej na uzyskanie potrzebnych informacji w miejscu niekontrolowanym. Liczba rzek niekontrolowanych w stosunku do kontrolowanych jest bardzo duża. W Polsce mamy 4656 rzek a tylko 700 jest kontrolowanych (15%). A ilość stacji wodowskazowych nie będzie rosła (koszty) a wręcz malała, stąd zlewni niekontrolowanych raczej będzie przybywać, a nie ubywać. Można wyróżnić 3 sytuacje położenia przekrojów projektowych (w których potrzebna jest informacja) w stosunku do usytuowania stacji wodowskazowych (przekrojów kontrolowanych): 1) przekrój obliczeniowy pokrywa się z przekrojem wodowskazowym, 2) przekrój obliczeniowy jest w miejscu niekontrolowanym na rzece kontrolowanej, 3) przekrój jest na rzece niekontrolowanej. W sytuacji 2. stosowane są metody przenoszenia informacji z przekrojów kontrolowanych. W sytuacji 3. stosowana jest metoda przenoszenia informacji przy wykorzystaniu analogii hydrologicznej lub przy użyciu metod pośrednich. Można wyróżnić trzy rodzaje metod służących do przenoszenia informacji hydrologicznej. Są to metody: interpolacji i ekstrapolacji, transformacji przepływu w korycie, analogii hydrologicznej. Metody interpolacji i ekstrapolacji są stosowane w przypadku, gdy obliczana jest charakterystyka zjawiska zmieniającego się w sposób ciągły między punktami pomiarowymi w przestrzeni lub czasie (interpolacja) i w podobny sposób zmieniającego się w pewnej
(…)
….
Najprostszą formą interpolacji jest interpolacja liniowa (rzadko przydatna). Najczęściej
stosuje się zależność analityczną w postaci równania trendu powierzchniowego rzędu k, z
którego w dowolnym punkcie o współrzędnych geograficznych (φ i,λi). może być wyliczona
wartość opisywanej charakterystyki (najczęściej wielomian rzędu k).
W praktyce inżynierskiej stosowana jest metoda określająca zmianę przepływu…
… jest interpolacja liniowa (rzadko przydatna). Najczęściej
stosuje się zależność analityczną w postaci równania trendu powierzchniowego rzędu k, z
którego w dowolnym punkcie o współrzędnych geograficznych (φ i,λi). może być wyliczona
wartość opisywanej charakterystyki (najczęściej wielomian rzędu k).
W praktyce inżynierskiej stosowana jest metoda określająca zmianę przepływu w funkcji
wielkości powierzchni zlewni…
… kontrolowanej do zlewni
niekontrolowanej. Nie ma możliwości obiektywnego stwierdzenia, że dwie zlewnie są
analogiczne w pełni, czyli identyczne. Pozostaje porównywanie cech fizycznogeograficznych
zlewni i charakterystyk meteorologicznych i subiektywne zdecydowanie czy zlewnie są
podobne czy nie.
Metody pośrednie to: równanie bilansu wodnego zlewni, zależności regionalne, modele
matematyczne zlewni i procesów…
…. Nie ma możliwości obiektywnego stwierdzenia, że dwie zlewnie są
analogiczne w pełni, czyli identyczne. Pozostaje porównywanie cech fizycznogeograficznych
zlewni i charakterystyk meteorologicznych i subiektywne zdecydowanie czy zlewnie są
podobne czy nie.
Metody pośrednie to: równanie bilansu wodnego zlewni, zależności regionalne, modele
matematyczne zlewni i procesów hydrologicznych.
Równanie bilansu…
… [km2], α- wsp.
zależny od charakteru zlewni (bagna 0,2, góry jak Beskidy 0,55),
Przepływ absolutnie najniższy: Q0=0,0064ναHA [m3/s],
Przepływ średni niski: Q1=0,4νQśr=0,0128ναHA [m3/s],
Przepływ normalny odpowiadający 8-9 miesięcznej wodzie: Q2=0,7νQśr=0,0224ναHA [m3/s].
ν- bezwymiarowy współczynnik retencji(1 tereny przepuszczalne na równinach, 0,6-0,3 w
górach).
Wzór na wielką wodę: Qmax=ωμHA [m3/s], ω- współczynnik zależny od char. zlewni, μwspółczynnik zależny od wielkości zlewni.
Stosowanie Iszkowskiego do małych zlewni jest niewskazane. Wartości przepływów są
PRZYBLIŻONE. Stosuje się w celu uzyskania orientacyjnych wartości, gdy brakuje
dokładniejszych danych.
Są też wzory Kolisa, Wołoszyn, Puenzeta, równanie regresji, formuła roztopowa.
Problem określania odpływu ze zlewni niekontrolowanej…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)