Najwyższa Izba Kontroli - wykład

Nasza ocena:

3
Pobrań: 532
Wyświetleń: 1757
Komentarze: 0
Notatek.pl

Pobierz ten dokument za darmo

Podgląd dokumentu
Najwyższa Izba Kontroli - wykład - strona 1 Najwyższa Izba Kontroli - wykład - strona 2 Najwyższa Izba Kontroli - wykład - strona 3

Fragment notatki:

Najwyższa Izba Kontroli
a) pojęcie kontroli państwowej i jej ewolucja w Polsce
W każdej zorganizowanej działalności ludzkiej występuje zjawisko kontroli, które ma na celu zapewnienie sprawnego funkcjonowania społeczeń­stwa, struktur państwowych itp. Zjawisko to jest szeroko spotykane, zakres jego stosowania może być różnie kształtowany, stąd i samo pojęcie kontroli występuje w różnym znaczeniu.
Pierwsze znaczenie tego terminu oznacza funkcje korygujące działalność danego organu, a także związane z tym uprawnienia władcze. W drugim znaczeniu używa się określenia „kontrola" na oznaczenie działań polegających głównie na ocenie czynności jednostki kontrolowanej, na zbieraniu informacji o stanie faktycznym i na wydawaniu stosownych zaleceń, które jednak nie mają władczego charakteru. W trzecim znaczeniu jest to działalność organu polega­jąca na kontroli czynności w toku ich wykonywania lub skutków osiągniętych w praktyce i porównywanie ich z zamierzonymi1. Działalność tego rodzaju prowadzą organy specjalnie do tego powołane.
Kontrola państwowa Konstytucje różnych państw powierzają zadania kontrolne różnym podmiotom, np. w Polsce posiada je Sejm, Rada Ministrów, premier i inne organy, które jednak wykonują je obok innych zadań i nie traktują ich ani jako wyłączne, ani, niekiedy, i pierwszoplanowe. Natomiast gdy mowa o organach kontroli państwowej, chodzi o organy wyspecjalizowane w tym zakresie, powołane wyłącznie do prowadzenia działalności kontrolnej traktowanej jako pierwszoplanowa i jedyna. Zadania te w Polsce spełnia Najwyższa Izba Kontroli, od dawna już istniejąca i mająca długoletnią tradycję.
Ewolucja w Polsce Istnienie kontroli państwowej zakładała Konstytucja marcowa, w oparciu
o którą wydana została w 1923 r. ustawa powołująca do życia Najwyższą Izbę Kontroli. Zadaniem jej było prowadzenie kontroli finansowej całej administracji w państwie i na podstawie uzyskanych materiałów coroczne przedstawianie Sejmowi wniosku w przedmiocie udzielenia rządowi absolutorium. Najwyższa Izba Kontroli była zorganizowana na zasadzie kolegialności i niezależności od rządu, a jej funkcjonowanie w istotny sposób wspomagało działalność kontrolną Sejmu.
W okresie Konstytucji z 1935 r. organy kontroli państwowej pozostawały pod zwierzchnictwem prezydenta, który powoływał i odwoływał Prezesa NIK. W okresie Polski Ludowej kontrola państwowa przechodziła poważną ewolucję, przyjmując zróżnicowane formy organizacyjne i zmienną pozycję w strukturze aparatu państwowego. Ewolucja ta wskazuje na występowanie dwu modeli organizacyjnych, przesądzających nie tylko o roli ustrojowej i miejscu NIK w państwie, ale także o skuteczności funkcji kontrolnej reali­zowanej przez Sejm.
Na podstawie ustawy z dnia 11 września 1944 r. o organizacji i zakresie działania rad narodowych, kontrola państwowa była zorganizowana w formie Biura Kontroli działającego przy Prezydium KRN. Zakres działania biura był wzorowany na rozwiązaniach przyjętych w ustawie z 1923 r. Biuro Kontroli działało przy Prezydium KRN, które było czymś więcej niż tylko odpowiednikiem Prezydium Sejmu, organizacyjnie więc kontrola została związana z ówczesnym parlamentem, czyli z KRN, która spełniała funkcje, jakie Konstytucja marcowa powierzała Sejmowi. Działalność biura wspomagała wykonywanie funkcji kontrolnej przez KRN, a Biuro Kontroli było organem niezależnym od rządu.


(…)

… powoływany przez Sejm, ale na wniosek premiera uzgodniony z Przewodniczącym Rady Państwa. W ten sposób ponownie aparat kontroli państwowej uzależniono od rządu, pozbawiając tym samym Sejm ważnego i niezależnego instrumentu kontroli nad rządem, jakim do 1976 r. była NIK.
Przywrócenie zasady niezależności od rządu Ograniczenie roli ustrojowej NIK sprzyjało uzyskaniu przez Radę Mini­strów stanu dużej…
... zobacz całą notatkę



Komentarze użytkowników (0)

Zaloguj się, aby dodać komentarz